Voor veel van mijn cliënten is het niet van belang dat er verschillende mediation vormen zijn. Zij zijn, begrijpelijk, vooral geïnteresseerd in een goede uitkomst van de bemiddeling. Maar wellicht is het voor u interessant om te weten dat er verschillende vormen van mediation zijn, en dat het afhankelijk van de context vaak zo is dat de mediator voor een bepaalde vorm kiest of deze voorstelt. Ook wordt een mengvorm vaak door ons gebruikt.
In dit artikel probeer ik in eenvoudige taal uit te leggen welke vormen er zijn en wat de kenmerken zijn. Ik behandel de volgende vormen:
- Faciliterende Mediation
- Evaluatieve Mediation
- Provocatieve Mediation
- Transformatieve Mediation
Faciliterende Mediation
De meest gebruikte is de Faciliterende Mediation. Hierin begeleidt de mediator de deelnemers in het proces: hoe pakken we de gesprekken aan, wat wordt van u als deelnemer verwacht, en hoe ronden we de mediation af. De mediator bemoeit zich in het geheel niet met de inhoud, draagt geen oplossingen aan en doet zelfs geen suggesties voor een mogelijke oplossing. U als deelnemer heeft daar volledige controle over, en het doel van de mediation is ook dat alle deelnemers gezamenlijk werken aan een voor ieder acceptabele oplossing. Doordat u zelf de oplossing vorm geeft, werkt een mediation ook zo goed. U heeft immers als deelnemer aan de mediation het gevoel dat u zelf daar aan heeft kunnen bijdragen!
Evaluatieve Mediation
Rob Vens Mediation & Coaching wordt vaak gevraagd om te bemiddelen in conflicten waar ook inhoudelijke expertise nodig is om impasses los te trekken. Een voorbeeld is een conflict tussen een ingehuurde opdrachtnemer en een opdrachtgever over de kwaliteit van het opgeleverde resultaat. Wij zijn experts op het gebied van organisatie-inrichting en ICT oplossingen, en om die reden kunnen wij vanuit een onafhankelijke en objectieve rol deelnemen in het gesprek.
Wij gedragen ons altijd als een deelnemer in de mediation, niet als een rechter die het uiteindelijke woord heeft. Het doel is nog steeds om te komen tot een consensus oplossing waar alle partijen (dus ook de mediator in dit geval!) zich in kunnen vinden.
Echter zullen wij ook in deze situaties altijd vooral proberen gebruik te maken van faciliterende mediation. Als deelnemers immers in staat zijn om zonder een derde tot een oplossing te komen is de duurzaamheid van de oplossing meestal groter.
Provocatieve Mediation
Deze vorm van mediation is meer een gesprekstechniek. De mediator zoekt actief de grenzen op van het conflict en gaat daar zelfs bewust een beetje overheen, door gebruik te maken van scherpe humor en relativeringsvermogen. We gebruiken de techniek alleen wanneer er enig incasseringsvermogen bij de deelnemers is, en ook alleen als er geen te grote culturele verschillen zijn. Immers wat de een als humor kan ervaren (ook al is het vaak heel confronterend!) kan de ander als kwetsend of onacceptabel ervaren. We maken echter heel duidelijk dat het gebruik van humor niet bedoeld is om te kwetsen maar vooral om de deelnemers te helpen iets te bereiken wat wij een “perspectiefverschuiving” noemen: een andere blik op het conflict en de rol van deelnemers daarin waardoor vaak ineens nieuwe mogelijkheden verschijnen en soms zelfs het hele conflict uitdooft als een nachtkaars!
Transformatieve Mediation
Deze vorm van mediation focust het minst van alle mediation technieken op het bereiken van een “oplossing”. Je zou kunnen zeggen dat het hier vooral gaat om het helder krijgen van de oorzaken. De mediator bemoeit zich niet met de oplossing, gelijk als bij de faciliterende mediation. Maar bij transformatieve mediation bemoeit de mediator zich óók niet met het proces! Wat besproken wordt en in welke volgorde, wordt geheel bepaald door de deelnemers. Als mediator ligt onze focus op goed luisteren. Wij maken veel gebruik van technieken als reflecteren en samenvatten om wat impliciet blijft meer expliciet te krijgen en de deelnemers te helpen meer vanuit innerlijke kracht (empowerment) te werken aan het omgaan met conflicten in het algemeen en het voorliggende conflict in het bijzonder. In het algemeen is bij een conflict het vermogen tot luisteren en begrijpen verminderd. Dat een mediator aan die vaardigheden expliciet aandacht geeft helpt iedere deelnemer om dat weer in zichzelf terug te vinden en op een nieuwe manier naar zichzelf, en daardoor het conflict, te kunnen kijken.
Misschien dat bovenstaande uitleg een beeld geeft van mogelijk verschillende aanpakken die u zult tegenkomen wanneer wij met u aan het werk gaan om u te helpen bij het oplossen van conflicten. Voor meer informatie kunt u natuurlijk altijd uw vragen bij ons kwijt.
EEN GESPREK MET EEN TOTAAL ONBEKENDE IS EEN AVONTUUR
